- VATES
- VATESapud Poetam,——— novit namque omnia Vates,Quae sint, quae fuerant et quae ventura trahantur;ex Graeco φάτης, quod ab Hebr. Gap desc: Hebrew, i. e. praedixit: an κατ᾿ ἀντίςτοιχον, a Latino fari, quod etiam προφητεύειν est; unde fatum et fatuus, idem quod Vates primitus. Iustinus, l. 43. c. 1. Fauno fuit uxor nomine Fatua, quae assidue divinô Spiritu impleta, velut per furorem futura praemonebat. Dicitur, qui fatidicô plenus spiritu futura praedicebat, magnâ olim apud Gentiles in veneratione; apud quos non desiit Simia Dei suos Ψ´ποφήτας excitare, aemulatione aliquâ verorum Dei in Israele Prophetarum, ut hôc pactô auctoritarem suis sacerrimis sacris, in illa saeculi caligine, conciliaret, Dominique sui Regnum, qua pote, iret imminutum. Hinc et furor quaesitus, ad ἔκςτασιν Prophetarum simulandam, de quo quaedam diximus supra: et vestes sacrae sumptae, inter quas vitta eminebat, et alba tunica, quô ornatu instructi incedebant Vates, etiam in procinctu, etiam armati. Val. Flaccus, Argonaut. l. 1. v. 383.Hic Vatis Phoebique fides, non vana ParentisMopsus: Puniceo cui circumfusa cothurnoPalla imos ferit alba pedes; vittataque frontemCassis, et in summo laurus Phoebeia cono.Vide de Vittis infra, et de albo Vatum habitu, egregia quaedam apud Casp. Barthium, Animadversion. Papinianis l. 6. Theb. v. 330. Sed et laurus illis praecipua, quam gestabant et admordebant, vaticinandi scientiam callere desiderantes, unde δαφνηφάγοι Vates: quâ itidem coronabantur, ut et Poetae, ad quos appellatio extensa. Vide supra. Et quidem, ut alia Vatum ministernia praeteream, priscis mos erat, ut Vates aciem praecederet, laurô coronatus ac facem manu gestans, Πυρφόρος inde dictus: a quo quia belli vim utrinque, tamquam a viro sacro, abstinerent, veri verbiô vulgari, Ne quidem ignifero parcitum, ingentem ac internecinam stragem indigitare solebant Veteres, uti supra diximus locô non unô. Responsa illorum oracula dicebantur, cum illis, qui non ex divino instinctu, sed temere futura praedicebant, tantum praesagia tribuerentur etc. Vide quoque infra voce Vera. De mendicantium Vatum apud Veteres ordinibus, vide aliquid supra voce Metragyrta. In specie, Vates, unum erat ex tribus Saliatus muneribus, apus Romanos, memoratis Iul. Capitolino in Marco, c. 4. Fuit in eo Sacerdotio et Praesul et Vates et Magister. Ubi Salmasio Praesul praesaltor est, qui praesaltabat; Magister, ὁ ἔξαρχος, qui inaugurandi et exaugurandi habebat potestatem; at Vates, ὀ ὑμνῳδος, qui carmen Saliare canebat, aut saltem praecinebat, Not. ad l. Sed et retenta in Christianismo vox, de Episcopo, ut videre est in Tumulo Ioannis II. Pontific. apud Baronium A. C. 535. apud Rabanum Abbat. Fuld. Browero laudatum in Antiq. Fuldens. Amalarium Episcop. Epist. ad Hieremiam Archiep. Senonenfem, Alios. Hinc Vatica seu Bellonaria herba, de qua supra, ubi et de Halicacabi radice, vaticinaturis sumpta; sicut Aegyrae Sacerdos idem factura, taurinum sanguinem hauriebat: Vaticini Libri, de quibus Livius passim vide vel l. 25. c. 1. etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.